Michael Neander


Michael Neander (właściwie Michael Neumann; ur. w 1525 r. w Żarach na Dolnym Śląsku; zm. 26 kwietnia 1595 r. w Ilfeld w Turyngii) - niemiecki pedagog i rektor szkoły w Ilfeld.

Ilfeld Michael Neander
Michael Neander.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


Ojciec Hans Neumann, kupiec; matka Agnes; - ożenił się w 1562 r. z Anną Winkler z Nordhausen; miał 2 synów oraz 2 córki.

Życiorys


Michael Neander uczęszczał do szkoły miejskiej w rodzinnym mieście oraz do szkoły w Złotoryi, którą kierował Valentin Trozendorf (1490-1556). Od 1544 r. studiował na uniwersytecie w Wittenberdze u Marcina Lutra (1483-1546) i Filipa Melanchtona (1497-1560). W tym czasie, jak to wówczas było modne, zgrecyzował swoje nazwisko z Neumann na Neander. W 1547 r. dzięki wstawiennictwu Melanchtona otrzymał posadę w szkole miejskiej w Nordhausen. W czerwcu 1550 r. przeniósł się do szkoły w byłym klasztorze (niem. Klosterschule) w Ilfeld, gdzie pracował do śmierci. 31 lipca 1554 r. nabył w Wittenberdze tytuł magistra.

Michael Neander zmarł 26 kwietnia 1595 r. i został pochowany w zburzonym w XIX wieku kościele klasztornym w Ilfeld.

Znaczenie


Dzięki obszernej wiedzy cieszył się uznaniem jako uczony, a jego książki należały do najbardziej poczytnych w tym czasie.

Jego praca w Ilfeld przyczyniła się szybko do rozsławienia tej małej szkoły. Z panującego dotychczas bardzo niesystematycznego nauczania rozwinął koncepcję regularnego toku nauki od szóstego do osiemnastego roku życia. Szczególną uwagę zwrócił na naukę języków łacińskiego i greckiego, a od szesnastego roku życia także hebrajskiego. W ostatnich dwóch latach uczniowie zajmowali się dialektyką, retoryką, etyką, fizyką, historią i opisem ziemi. Nauka religii trwała przez 12 lat.

Dla takiego systemu nauczania i realizowania celów wychowawczych Michael Neander napisał także kilka niezbędnych podręczników i rozpraw pedagogicznych.

Dzięki renomie jaką cieszyła się szkoła przybywali do niej uczniowie z całej Europy, ale większość pochodziła z Nordhausen i Hrabstwa Stolberg. Jego uczniem był m.in. Johannes Thal (1542-1583).

Dzieła (wybór)


  • Graecae linguae Tabulae. 1553.
  • Anthologicum Graecolatinum. 1556.
  • Graecae linguae Erotemata. 1561.
  • Opus aureum et scholasticum, in quo continentur Pythagorae carmina aurea, Phocylidis, Theognidis & aliorum poemata … 1577.
  • Orbis terrae partium succincta explicatio seu simplex enumeratio distributa in singularum partium regiones. 1586.
  • Compendium. Rerum physicarum, conscriptum, in gratiam & usum studiosae inventutis. 1587.
  • Chronicon sive Synopsis historiarum, quae res gestas praecipuarum in orbe gentium a rebus humanis conditis […] continet. 1590.
  • Theologia Christiana. 1595.

Literatura


  • Gustav Baur: „Michael Neander”. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 23, Duncker & Humblot, Leipzig 1886, s. 341s345.
  • Uwe Eckardt: Neander, Michael. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 6, Bautz, Herzberg 1993, ISBN 3-88309-044-1, s. 526-527.