Paul Hensel


Paul Hugo Hensel (ur. 17 maja 1860 Groß-Barthen koło Königsberg (obecnie Osjornoje k. Kaliningradu (Królewiec)); zm. 11 listopada 1930 w Erlangen) - niemiecki filozof. (wyznania luterańskiego).

Paul Hugo Wilhelm Hensel (HeidICON 28823) (cropped)
Paul Hensel.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


Ojciec Sebastian (1830-98), właściciel majątku w Groß-Barthen (Prusy Wschodnie), potem dyrektor banku w Berlinie, syn malarza Wilhelma i kompozytorki Fanny Mendelssohn-Bartholdy; matka Julie von Adelson (1836-1901); brat Kurt (1861-1941); - ożenił się 1) w Berlin-Charlottenburgu w 1896 z Käthe Rosenhain (1861-1910), 2) w Erlangen w 1917 z Elisabeth Nelson (ur. 1884); z pierwszego małżeństwa miał syna, a z drugiego dwie córki.

Życiorys


Paul Hensel przybył jako dziesięciolatek do Berlina. Od dziecka chorował i do starości cierpiał z powodu ataków astmy. Od dziecka czytał literaturę niemiecką, francuską i angielską, dzieła historyczne oraz filozoficzne. Przerwał rozpoczętą naukę księgarstwa, zdał maturę i w 1881 r. rozpoczął na uniwersytecie w Berlinie studiowanie historii u Theodora Mommsena i filozofii. W 1883 r. udał się do do Fryburga Bryzgowijskiego, gdzie słuchał wykładów Aloisa Riehla, który zainteresował go filozofią. W 1885 r. obronił tam pracę doktorską i przez jakiś czas pracował jako wolontariusz w bibliotece. Kiedy perspektywy na stałą posadę prysły, przeniósł się do Strasburga, gdzie habilitował się w 1888 r. pracą »Ethisches Wissen und ethisches Handeln« (Etyczna wiedza a etyczne postępowanie) u Wilhelma Windelbanda. W tym czasie zaprzyjaźnił się ze studiującym tam Heinrichem Rickertem. W 1896 r. został profesorem nadzwyczajnym w Strasburgu, tę samą funkcję pełnił od 1898 r. w Heidelbergu i od 1902 r. był profesorem zwyczajnym filozofii systematycznej w Erlangen.

Paul Hensel miał istotny udział w ponownym wzbudzeniu neokantowskiej filozofii niemieckiego idealizmu. Zwrócił się przeciw »powszechnej pogardzie Fichtego i sam siebie określał jako »fichtianera«. Główny nacisk w swojej pracy kładł na etykę (etyka sukcesu) i filozofię religii oraz studia historyczne. W latach 1895-99 wydał pisma polityczno-społeczne Thomasa Carlyle (1795-1881) i poświęcił mu monografię. Szczególnym uznaniem cieszyły się jego wykłady o niemieckich romantykach (m.in. Novalis, Friedrich Schlegel). W książce »Die Polengefahr für die masurische Bevölkerung« (Niebezpieczeństwo polskie dla mazurskiej ludności) zajął się problemami politycznymi i społecznymi na Mazurach. Choroba oczu powodowała, że musiał do czytania zatrudniać inną osobę oraz z upływem czasu utrudniała mu pisanie obszernych dzieł.

Dzieła (wybór)


  • Die Stellung des Reichskanzlers nach dem Staatsrechte des deutschen Reiches. 1882.
  • Über die Beziehung des reinen Ich bei Fichte zur Einheit der Apperzeption bei Kant. 1885.
  • Ethisches Wissen und ethisches Handeln. 1889.
  • Thomas Carlyle. 1902.
  • Die Polengefahr für die masurische Bevölkerung. 1911.
  • Rousseau Teubner. 1907.
  • Kleine Schriften und Vorträge. Zum 70. Geburtstag des Verfassers. 1930.
  • Religionsphilosophie. 1934.

Literatura


  • Fritz Medicus: „Paul Hensel”. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 8, Duncker & Humblot, Berlin 1969, ISBN 3-428-00189-3, s. 561.

Linki