Ludwig Rellstab

Heinrich Friedrich Ludwig Rellstab (pseudonim Freimund Zuschauer; ur. 13 kwietnia 1799 w Berlinie; zm. 27 listopada 1860 tamże) – niemiecki publicysta, krytyk muzyczny i poeta. (wyznanie ewangelickie)

Ludwig Rellstab
Ludwig Rellstab.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Johann Karl Friedrich (1759–1813), drukarz i ksiegarz, muzyk, w latach 1806-13 był pierwszym krytykiem muzycznym w Vossische Zeitung; matka Caroline Charlotte Wilhelmine Richter (zm. 1820); miał 7 rodzeństwa m.in. Caroline (1792–1813), śpiewaczka w teatrze we Wrocławiu; kuzyn Willibald Alexis (1798–1871); – ożenił się w Berlinie w 1834 z Emmą Henry (1812–92); miał 2 synów m.in. Ludwiga (1842–1917), profesora fizyki i chemii w Kilonii.

Życiorys

Ludwig Rellstab otrzymał podstawowe wykształcenie muzyczne od ojca. Później uczył się u kompozytora Bernharda Kleina (1793–1832) i Ludwiga Bergera (1777–1839). Po nauce w latach 1815–21 w szkole wojskowej w Berlinie podążył na zaprosszenie Jean Paula (1763–1825) przez Drezno, gdzie spotkał Carla Marię von Webera (1786–1826) i Ludwiga Tiecka (1773–1853), do Bayreuth i Weimaru. Tam dzięki rekomendacji Johanny Schopenhauer (1766–1838) i Carla Friedricha Zeltera (1758–1832) został dobrze przyjęty przez Ottilie von Goethe, ale kontakt z wielkim poetą Johannem Wolfgangiem von Goethe (1749–1832) pozostał chłodny. W 1822 i 1823 był hospitantem na uniwersytetach w Heidelbergu i Bonn, potem prowadził z przyjacielem księgarnię w Berlinie jednocześnie napisał pierwsze artykuły do Berliner allgemeine musikalische Zeitung.

Wiosną 1825 r. podróżował do Wiednia, gdzie oprócz literatów poznał Ludwiga van Beethovena (1770–1827). Posłane do Beethovena wiersze zyskały uznanie u Franza Schuberta (1797–1828) i siedem z nich znalazło się w jego cyklu Łabędzi śpiew (niem. Schwanengesang).

W 1826 r. Ludwig Rellstab rozpoczął pracę jako krytyk muzyczny w czasopiśmie Vossische Zeitung. W tym samym roku ukazała się jego powieść Henrietta albo piękna śpiewaczka (niem. Henriette, oder die schöne Sängerin), w której karykaturalnie przedstawił karierę śpiewaczki Henriette Sontag (1806–54) w królewskim teatrze oraz wyszydził jej wielbicieli. Dzięki łatwym do odgadnięcia przedstawionym postaciom, powieść jest bardzo wartościowym źródłem wiedzy o ówczesnych berlińkich kręgach literackich. Według Karla Varnhagena von Ense (1785–1858) powieść była sukcesem, ale z powodu wydrwienia angielskiego posła skutkowała trzymiesięcznym aresztowaniem jej autora. W 1837 r. spędził sześć tygodni w areszcie w związku z pamfletem skierowanym przeciw kompozytorowi Gasparowi Spontini (1774–1851). W wydawanym przez siebie tygodniku Iris im Gebiete der Tonkunst informował o bieżących spektaklach i ugruntował swoją pozycję wpływowego krytyka muzycznego tamtego okresu. W twórczości muzycznej wzorował się kompozycjami Christopha Willibalda Glucka (1714–1787), Wolfganga Amadeusa Mozarta (1756–1791) i Beethovena. Odrzucał raczej muzykę romantyczną. Jego tragedie historyczne (Karl der Kühne, 1824; Franz von Sickingen, 1843) i widowisko (Eugen Aram, 1839) nie odniosły sukcesu scenicznego. Dużym powodzeniem wśród czytelników cieszyły się jego opisy podróży, opowiadania i nowele muzyczne utrzymane w tradycji E.T.A. Hoffmanna (1776–1822), którego znał osobiście.

Ludwig Rellsstab zmarł 27 litopada 1860 r. w Berlinie i został pochowany na cmentarzu St. Petri-Luisenstadt-Friedhof.

Dzieła (wybór)

  • Dido. 1823, (opera z muzyką Bernharda Kleina).
  • Henriette oder die schöne Sängerin. Eine Geschichte unserer Tage. 1826.
  • Über mein Verhältnis als Kritiker zu Herrn Spontini als ersten Komponist und Generalmusikmeister in Berlin. 1827.
  • Algier und Paris im Jahre 1830. Zwei Novellen. 3 tomy, Berlin 1831.
  • 1812. Ein historischer Roman 4 tomy, Leipzig 1834.
  • Aus meinem Leben. 2 tomy, Berlin 1861.

Literatura

  • M. Bendinger: "Rellstab, Ludwig" w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 28, Duncker & Humblot, Leipzig 1889, s. 781–784 (online).
  • Gertrud Maria Rösch: "Rellstab, Heinrich Friedrich Ludwig" Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 21, Duncker & Humblot, Berlin 2003, ISBN 3-428-11202-4, s. 407 (online).

Linki

Autor: Roman Penkała