Robert Kahn

Robert August Kahn (ur. 21 lipca 1865 w Mannheim; zm. 29 maja 1951 w Biddenden, w hrabstwie Kent w Anglii) – niemiecki kompozytor i pianista. (wyznanie mojżeszowe, później anglikańskie i ostatecznie bezwyznaniowy)

Genealogia

Ojciec Bernhard (1828–1905), udziałowiec fabryki, radca miejski w Mannheim; matka Emma z domu Eberstadt (1840–1906); brat Otto (1867–1934), bankier, od 1888 r. pracował w Londynie dla Deutsche Bank, w 1893 r. wyjechał do Nowego Jorku, gdzie został partnerem Loeb & Co. (od 1896), jednej z najważniejszych amerykańskich firm finansowych. Był mecenasem muzyki, głównym akcjonariuszem i prezydentem (do 1921) Metropolitan Opera Corporation w Nowym Jorku; siostra Lili (poślubiła przemysłowca Felixa Deutscha zm. 1928); – ożenił się w 1900 r. z Kathariną Hertel, wnuczką kapelmistrza dworskiego i dyrektora muzyki baletowej w Berlinie; miał 3 córki.

Życiorys

Już w czasie nauki w gimnazjum Robert Kahn otrzymał lekcje muzyki u Ernsta Franka, Emila Paura i Vincenza Lachnera. W latach 1882–85 studiował w Berlińskiej Wyższej Szkole Muzycznej (niem. Berliner Hochschule für Musik) u Ernsta Rudorffa, Friedricha Kiela i Woldemara Bargiela, a w 1885–86 w królewskiej szkole muzycznej w Monachium u Josefa Gabriela von Rheinbergera i ostatecznie we Wiedniu, gdzie odnowił znajomość z poznanym w Mannheim Johannesem Brahmsem.

Po odbytej służbie wojskowej osiadł jako niezależny kompozytor w Berlinie. W Berlińskiej Wyższej Szkole Muzycznej wystawiono w 1890 r. jego »Zwei Gesänge« na solo, chór żeński i orkiestrę op. 10 oraz orkiestra Filharmonii Berlińskiej pod dyrekcją Hansa von Bülowa zagrała jego serenadę »Aus der Jugendzeit«. W latach 1890–93 pracował w operze w Lipsku u Emila Paura jako korepetytor akompaniujący solistom podczas ich ćwiczeń i kierował tam założonym przez siebie chórem żeńskim składającym się ze studentek klasy śpiewu Thekli Friedländer. Od 1893 r. uczył gry na fortepianie w Berlińskiej Wyższej Szkole Muzycznej, a od 1897 r. był nauczycielem teorii i gry zespołowej. W 1903 r. otrzymał tytuł profesora i w 1912 r. powierzono mu również naukę kompozycji. Od 1916 r. był członkiem Pruskiej Akademii Sztuki. Po 30 latach działalności pedagogicznej przeszedł w stan spoczynku i zamieszkał w 1931 r. w Feldbergu (Meklemburgia).

W 1934 r. został wykluczony przez nazistów z Pruskiej Akademii Sztuki i w grudniu 1938 r. emigrował do Wielkiej Brytanii. Robert Kahn zmarł 29 maja 1951 w Biddenden, w hrabstwie Kent w Anglii.

Utwory Roberta Kahna zaliczane są pod względem stylu do romantyzmu, a on sam należał do kręgu skupiającego się wokół Johannesa Brahmsa. Napisany przez niego w latach emigracji wewnętrznej (1933–1938) i emigracji w Anglii cykl utworów fortepianowych »Tagebuch in Tönen« zawierający ok. 1600 utworów jest najobszerniejszym i najbardziej różnorodnym zbiorem kompozycji fortepianowych w historii muzyki. Pierwszą sonatę skrzypcową zadedykował Josephowi Joachimowi. Kahn napisał muzykę do 50 pieśni, tercetów i duetów do tekstów Eduarda Mörike, Paula Heyse i Heinricha Leutholda. Do 1930 r. wystawiane były regularnie jego pieśni, muzyka kameralna i chórowa. On sam jako wybitny pianista koncentrował z czołowymi muzykami takimi jak Johannes Messchaert (1857–1922, bas-baryton), Ema Destinnová (1878–1930, sopranistka), József Szigeti (1892–1973, skrzypek) czy Adolf Busch (1891–1952, skrzypek).

Jego uczniami byli m.in. Karel Halíř (1859–1909, skrzypek), Wilhelm Kempff, Artur Rubinstein, Nikos Skalkottas (1904–1949), Ferdinand Leitner i Günter Raphael.

Literatura

  • Thomas-M. Langner: Kahn, Robert w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 11, Duncker & Humblot, Berlin 1977, ISBN 3-428-00192-3, s. 27 (online).

Linki