Wilhelm Scherer

Wilhelm Scherer (ur. 26 kwietnia 1841 w Schönborn (Dolna Austria); zm. 6 sierpnia 1886 w Berlinie) – austriacki germanista i historyk literatury. (wyznanie katolickie)

Wilhelm Scherer
Wilhelm Scherer.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec: Wilhelm (1792–1845) pochodził z Pommersfelden w Bawarii, starszy urzędnik u hrabiego von Schönborn;
  • Ojczym: (od 1845) Anton von Stadler (1800–70), radca gospodarczy;
  • Matka: Anna Rieck (1817–97);
  • Ożenił się: w 1879 ze śpiewaczką Marie Leeder (1855–1939) z Wiednia;
  • Dzieci: syn i córka.

Życiorys

Wilhelm Scherer uczęszczał od 1854 do gimnazjum akademickiego w Wiedniu, po czym od 17 roku życia studiował na tamtejszym uniwersytecie filologię niemiecką u szwajcarskiego germanisty Franza Pfeiffera (1815–1868). W 1860 przeniósł się na uniwersytet do Berlina, gdzie słuchał wykładów m.in. Moriza Haupta (1808–1874), Franza Boppa (1791–1867), Leopolda von Ranke (1795–1886) i Karla Müllenhoffa (1818–1884). W Berlinie utrzymywał kontakt z Jacobem Grimmem (1785–1863), o którego życiu i pismach opublikował w 1865 swoją pierwszą książkę. W 1862 doktoryzował się w Wiedniu, a w 1864 habilitował się tam i został Privatdozentem. Po odejściu Franza Pfeiffera został w 1868 profesorem nadzwyczajnym filologii niemieckiej. W 1872 powołano Wilhelma Scherera na uniwersytet do Strasburga, skąd po pięciu latach udał się do Berlina, gdzie został profesorem niemieckiej historii literatury.

Wilhelm Scherer brał udział w wydawanej przez Karla Müllenhoffa edycji Denkmäler dt. Poesie und Prosa aus dem VIII-XII Jahrhundert (1864). Uznanie zyskał także jako badacz życia i twórczości Johanna Wolfganga von Goethego (1749–1832) oraz jako wiceprzewodniczący towarzystwa „Goethe-Gesellschaft“ (od 1885). Pod jego znacznym wpływem dokonała się zasadnicza zmiana w filologicznie ukierunkowanym badaniu literatury, przy czym dzieło literackie rozumiał jako wyraz „dziedzictwa, przeżyć i wykształcenia” autora. Wilhelm Scherer założył w Strasburgu i Berlinie seminaria germanistyczne i jako jeden z pierwszych zajmował się niemiecką literaturą nowożytną. Wprowadził do dzisiaj stosowany podział historii języka niemieckiego na 300-letnie okresy: staro-wysoko-niemiecki (Althochdeutsch, 750–1050), średnio-wysoko-niemiecki (Mittelhochdeutsch, 1050–1350), wczesno-nowo-wysoko-niemiecki (Frühneuhochdeutsch, 1350–1650) i nowo-wysoko-niemiecki (Neuhochdeutsch, 1650 do dzisiaj).

Do grona jego uczniów należeli Erich Schmidt (1853–1913), Konrad Burdach (1859–1936), August Sauer (1855–1926) i Richard Moritz Meyer (1860–1914).

Dzieła (wybór)

  • Jacob Grimm, 1865.
  • Leben Willirams Abtes von Ebersberg in Baiern, 1866.
  • Zur Geschichte der deutschen Sprache, 1868.
  • Deutsche Studien
    • Tom 1: Spervogel, 1870.
    • Tom 2: Die Anfänge des Minnesanges, 1870.
  • Geistliche Poeten der deutschen Kaiserzeit. Studien, 1874.
  • Vorträge und Aufsätze zur Geschichte des geistigen Lebens in Deutschland und Österreich, 1874.
  • Geschichte der deutschen Dichtung im elften und zwölften Jahrhundert, 1875.
  • Anfänge des deutschen Prosaromans und Jörg Wickram von Colmar, 1875.
  • Aus Goethes Frühzeit, 1879.
  • Geschichte der deutschen Litteratur, 1883.
  • Emanuel Geibel, 1884.
  • Rede auf Jakob Grimm, 1885.
  • Gedächtnissrede auf Karl Müllenhoff, 1885.
  • Aufsätze über Goethe, 1886.
  • Wilhelm Scherer. Schriften, wydawca Konrad Burdach, 1890.

Literatura

  • Edward Schröder: Scherer, Wilhelm w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 31, Duncker & Humblot, Leipzig 1890, s. 104–114.
  • Wolfgang Höppner: Scherer, Wilhelm w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 22, Duncker & Humblot, Berlin 2005, ISBN 3-428-11203-2, s. 693 f. (online).

Linki

Autor: Roman Penkała