Wilhelm Traugott Krug
Wilhelm Traugott Krug (ur. 22 czerwca 1770 r. w Radis koło Wittenbergi; zm. 12 stycznia 1842 r. w Lipsku) - niemiecki filozof. (wyznania ewangelickiego)
Genealogia ↑
Ojciec Johann Christian, dzierżawca dóbr w Radis; matka Christiane Steude; krewny Adam Friedrich Oeser (1717-1799), malarz; - ożenił się 8 stycznia 1804 r. z Wilhelmine (1782-1852), byłą narzeczoną poety Heinrich von Kleist (1777-1811), córką pruskiego generała Augusta Wilhelma Hermanna von Zenge (1736-1817); dzieci 4 synów i 2 córki.
Życiorys ↑
Wilhelm Traugott Krug otrzymał gruntowne wykształcenie humanistyczne w gimnazjum Landesschule Pforta. Od 1788 r. studiował filozofię i teologię w Wittenberdze, od 1792 w Jenie i od 1894 w Getyndze. Szczególny wpływ wywarły na niego pisma krytyczno-filozoficzne Immanuela Kanta. W 1794 r. habilitował się w Wittenberdze i został adiunktem fakultetu filozoficznego. Prowadził wykłady o filozofii i wiedzy. W 1801 r. został profesorem nadzwyczajnym na uniwersytecie we Frankfurcie nad Odrą, a w 1805 r. pierwszym następcą Kanta na uniwersytecie w Królewcu jako profesor zwyczajny filozofii. W 1809 r. przeniósł się do Lipska, gdzie uczył aż do śmierci. Na rektora uniwersytetu w Lipsku wybrany był w 1830 roku. W latach 1833-1834 był deputowanym uniwersytetu do saksońskiego Landtagu. W 1834 r. przeszedł na własną prośbę w stan spoczynku.
Krug był członkiem loży wolnomularskiej Minerva zu den drei Palmen. W 1841 r. miasto Lipsk nadało mu honorowe obywatelstwo.
Znaczenie ↑
Znaczenie Kruga tkwi w mniejszym stopniu w samej filozofii, a raczej na jej zrozumiałym przekazaniu odbiorcy, w budzeniu zainteresowania nią w szerszym gronie i wspieraniu liberalnego myślenia w państwie i Kościele. Był zdania, że filozofia nie potrzebuje żadnej własnej terminologii, ponieważ był zdania, że podporządkowana jest priorytetowi myślenia, a nie językowi (Über das Verhältnis der Philosophie zum gesunden Menschenverstände, 1837). Uważał, że filozofia jest »świecącym światłem w centrum poznania ludzkiego« i ma za zadanie stworzenie równomiernego rozwoju uczuć i rozumu człowieka.
Podstawowym założeniem jego systemu filozoficznego, który opisał w Fundamentalphilosophie (1803) jako syntezę transcendentalną bytu i poznania nie jest ani realizm ani idealizm rozumu, ale trzeci system, który wynika z syntezy pierwotnego połączenia bytu i poznania w świadomości.
Pojawiające się od 1968 r. nowe edycje prac Wilhelma Traugotta Kruga dowodzą, że jego myśli pozostają aktualne, zwłaszcza wśród filozofów, którzy sprzeciwiają się socjologizmowi, psychologizmowi i naukowo ukierunkowanemu racjonalizmowi, przy czym powołują się na pierwszeństwo filozofii w kanonie nauki.
Dzieła (wybór) ↑
- Grundlinien zu einer allgemeinen deutschen Republik gezeichnet von einem Märtyrer der Wahrheit. 1797.
- Fundamentalphilosophie. 1803.
- Über Staatsverfassung und Staatsverwaltung : Ein politischer Versuch. 1806.
- Wilhelm Traugott Krug's ... Geschichte der Philosophie alter Zeit, vornehmlich unter Griechen und Römern. 1815.
- Mahnung der Zeit an die protestantische Kirche bei der Wiederkehr ihres Jubelfestes. 1817.
- System der praktischen Philosophie. 3 tomy 1817-19.
- Handbuch der Philosophie und philosophischen Literatur. 2 tomy 1828.
- Universalphilosophische Vorlesungen für Gebildete beiderlei Geschlechts. 1831.
- Schelling und Hegel. Oder die neueste Philosophie im Vernichtungskriege mit sich selbst begriffen. 1835.
- Ueber altes und neues Christenthum mit Hinsicht auf Ammon's Fortbildung des Christenthums und Strauß's Leben Jesu : ein Sühnewort für Paläologen und Neologen.̤ 1836.
- Über das Verhältnis der Philosophie zum gesunden Menschenverstände. 1837.
- Gesammelte Schriften. 12 tomów 1830-1841.
Literatura ↑
- Carl von Prantl: Krug, Wilhelm Traugott. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 17, Duncker & Humblot, Leipzig 1883, s. 220-222.
- Friedbert Holz: Krug, Wilhelm Traugott. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 13, Duncker & Humblot, Berlin 1982, ISBN 3-428-00194-X, s. 114.
Linki ↑
- Pisma Wilhelma Traugotta Kruga i o nim w Katalog der Deutschen Nationalbibliothek.
- Biografia w: Sächsische Biografie.
- Portret w: Trierer Porträtdatenbank.