Wolfgang Helbig

Wolfgang Helbig (ur. 2 lutego 1839 w Dreźnie; zm. 6 października 1915 w Rzymie) – niemiecki filolog klasyczny, archeolog i handlarz dziełami sztuki.

Wolfgang Helbig. Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

Ojciec Gustav Karl (1808–75), dr filozofii, profesor historii i konrektor w gimnazjum "Kreuzschule" w Dreźnie; matka Emma von Müller; – ożenił się w Moskwie w 1866 z pianistką Nadejdą, córką księcia Dmitrija Iwanowicza Szachowskoja (1861–1939) i księżnej Natalie Światopolk- Czetwertyńskiej; dzieci syn Demetrio (1873–1954), chemik i córka.

Życiorys

Wolfgang Helbig ukończył w 1856 r. gimnazjum "Kreuzschule" w Dreźnie, gdzie zaprzyjaźnił się z Franzem Overbeckiem (1837–1905). Dzięki rytownikowi Moritzowi Steinla (1791–1858) i Hermannanowi Hettnerowi (1821–1882) zainteresował się archeologią. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął w 1856 r. studiowanie filologii klasycznej i archeologii na uniwersytecie w Getyndze u Ernsta Curtiusa (1814–1896) i Hermanna Sauppe (1809–1893). W 1857 r. przeniósł się na uniwersytet do Bonn, gdzie słuchał wykładów Otto Jahna (1813–1869), Friedricha Wilhelma Ritschla (1806–1876) i Friedricha Gottlieba Welckera (1784–1868), u którego promował się w 1861 r. dysertacją pt. Quaestiones scaenicae. Po okresie próbnym dla nauczycieli szkół wyższych w gimnazjum "Joachimsthalsches Gymnasium" w Berlinie otrzymał jesienią 1862 r. stypendium Niemieckiego Instytutu Archeologicznego (niem. Deutsches Archäologisches Institut) w Rzymie. Tam pracował pod kierownictwem Heinricha Brunna (1822–1894) i Wilhelma Henzena (1816–1887). Od 1862 r. publikował liczne artykuły w czasopiśmie wydawanym przez Instytut, wśród nich artykuł o etruskim grobie "del Citaredo" w Tarquinia (Annali dell'Instituto di Corrispondenza Archeologica 31, Rom 1863, s. 336).

Mając zaledwie 26 lat został następcą Heinricha Brunna jako drugi sekretarz w rzymskim Instytucie. Odbył liczne podróże po całych Włoszech, Grecji, Północnej Afryce, Francji i Rosji. W celu zapewnienia mu ochrony otrzymał dyplomatyczny status i został mianowany attaché. Zajmowanie się malarstwem etruskim zrodziło w nim zainteresowanie malarstwem ściennym w Kampanii, w wyniku czego powstały pisma Wandgemälde der vom Vesuv verschütteten Städte Campaniens (1860) i Untersuchungen über die campanische Wandmalerei (1873). Następnym obszarem jego badań stała się włoska prahistoria, czego efektem była praca Die Italiker in der Po-Ebene (1879). Mykeńskie i trojańskie odkrycia Heinricha Schliemanna (1822–1890) zainspirowały go do badania eposów Homera, które zawarł w piśmie Das Homerische Epos aus den Denkmälern erläutert (1884).

W 1887 r. Wolfgang Helbig i Henzen odeszli z Niemieckiego Instytutu Archeologicznego. Helbig zamieszkał w Villa Lante al Gianicolo. W domu jego przebywali liczni uczeni, artyści oraz wysoko urodzeni. Sam Helbig wskazuje na znaczenie, jakie miały jego kontakty z rzymskimi i rosyjskimi możnowładcami dla prowadzonych przez niego archeologicznych studiów. Przyjacielskie związki z sławnymi kolekcjonerami i handlarzami dzieł sztuki w Rosji i Rzymie pozwoliły mu na stanie się pośrednikiem między nimi a innymi kolekcjonerami. Dzięki temu powstał w latach 1870–80 zbiór barona Giovanni Barracco (1829–1914). Dzięki niemu również 950 dzieł sztuki trafiło do zbioru Carla Christiana Hillmana Jacobsena (1842–1914), założyciela "Ny Carlsberg Glyptotek" w Kopenhadze, z którym przyjaźnił się od 1888 roku. Część zbiorów nosi nazwę "Helbig-Museum".

Wolfgang Helbig należał w Rzymie do Accademia Nationale dei Lincei. Był także członkiem korespondencyjnym Rosyjskiej Akademii Nauk w w Sankt Petersburgu (od 1876), Akademii Nauk w Getyndze (od 1882) i Bawarskiej Akademii Nauk w Monachium (od 1893).

Dzieła (wybór)

• Wandgemälde der vom Vesuv verschütteten Städte Kampaniens, 1868.
• Untersuchungen über die Campanische Wandmalerei, 1873.
• Die Italiker in der Po-Ebene, 1879.
• Das homerische Epos, aus den Denkmälern erläutert, 1884.
• Zur Geschichte der hasta donatica, 1908.

Literatura

• Hermine Speier: Helbig, Wolfgang w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 8, Duncker & Humblot, Berlin 1969, s. 459.