Friedrich Wilhelm Gubitz

Friedrich Wilhelm Gubitz (ur. 27 luty 1786 w Lipsku; zm. 5 czerwca 1870 w Berlinie) – niemiecki grafik (drzeworytnik), pisarz, krytyk teatralny, wydawca i profesor sztuki. (wyznanie ewangelickie)

 Friedrich Wilhelm Gubitz
Friedrich Wilhelm Gubitz.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia

  • Ojciec Johann Christoph (1754–1826), zecer, syn Johanna Chrstiana (1720–74, lekarz okręgowy w Suhl);
  • Matka: Agathe Goll;
  • Żona: od 1815 Henriette Friedereke Fleck (1795–1873), córka aktora i reżysera Ferdinanda Flecka (1757–1801);
  • Dzieci: 3 synów.

Życiorys

Friedrich Wilhelm Gubitz urodził się 27 luty 1786 w Lipsku. W 1790 roku jego ojciec wraz z rodziną przeprowadził się do Berlina, gdzie pracował w drukarni Johanna Friedricha Ungera. Dzięki wsparciu babci ze strony ojca został wysłany końcem 1795 roku do Wittenbergi, aby tam ukończyć gimnazjum i studiować teologię. Wiosną 1800 roku powstały w Wittenberdze jego pierwsze drzeworyty. Dzięki pośrednictwu wicedyrektora Akademii Sztuk w Berlinie Johanna Christopha Frischa 7 drzeworytów 15-letniego chłopca pokazano na tamtejszej wystawie akademickiej, gdzie wzbudziły zainteresowanie, a następnie zapewniły autorowi pożądany dodatkowy dochód dzięki wszelkiego rodzaju zamówieniom od księgarzy. Od 1801 roku Gubitz kontynuował studia w Jenie. Rosnąca sława młodego artysty spowodowała, że od 1803 roku otrzymywał zlecenia od londyńskiego wydawcy Rudolpha Ackermanna i paryskiego wydawcy Firmina Didot'a, który zaoferował mu pracę w stolicy Francji. Już wcześniej rząd pruski zwrócił uwagę na Gubitza, i aby zatrzymać go w ojczyźnie Hardenberg mianował 12 kwietnia 1805 roku wówczas 19-letniego kandydata teologii na nauczyciela i członka zwyczajnego Berlińskiej Akademii Sztuki.

Inspirowany angielskimi drzeworytami, zwłaszcza Thomasa Bewicka, stał się wkrótce odnowicielem niemieckiej sztuki drzeworytniczej. Dzięki jego lekcjom stało się możliwe, że jego uczniowie, tacy jak Adolph von Menzel czy Ludwig Richter projektowali i wykonywali drzeworyty do ilustracji i nie musiano je wykonywać we Francji lub w Anglii.

W 1812 roku ukazał się pierwszy kolorowy drzeworyt Gubitza, portret ochmistrzyni hrabiny Voß. Od 1806 roku Friedrich Wilhelm Gubitz skupił się na pracy publicystycznej. W latach 1807–09 wydawał patriotyczno–polityczne czasopismo „Das Vaterland“, a po zakończeniu wojny z Napoleonem od 1816 roku czasopismo kulturalno-naukowe „Der Gesellschafter“, z którym współpracowali Clemens Brentano, Achim von Arnim, E. T. A. Hoffmann, Chamisso i inni. W „Gesellschafter“ ukazały się pierwsze wiersze Heinricha Heine. Pracował też jako korespondent w „Berliner Morgenblatt“ i krytyk sztuki w „Spenerschen Zeitung“. Od 1823 roku był też przez długi czas krytykiem teatralnym w berlińskiej gazecie „Die Vossische Zeitung”. Od 1835 roku nazwisko Gubitza znane stało się dzięki wydawanemu przez niego kalendarzowi „Deutsche Volkskalender“. Każdy kalendarz (do 1869) zawierał ponad 100 ilustracji w drzeworycie i pisane przez Gubitza artykuły o treściach moralnych, historycznych oraz naukowych. Od 1832 do 1866 wydawał razem z Karlem von Holtei „Jahrbuch deutscher Bühnenspiele“ (Rocznik niemieckich sztuk scenicznych), w którym ukazały się prawie wszystkie jego dzieła dramatyczne.

Friedrich Wilhelm Gubitz napisał ok. 70 sztuk teatralnych (m.in. Die Talentprobe (Próba talentu), 1813; Lieb' und Versöhnen oder die Schlacht bey Leipzig (Miłość i pojednanie albo bitwa pod Lipskiem), 1816; Die Prinzessin (Księżniczka), 1816; Die selige Frau (Kobieta błogosławiona), 1816).

Pisma

  • Die Talentprobe (Próba talentu), komedia w jednym akcie, 1813;
  • Lieb' und Versöhnen oder die Schlacht bey Leipzig (Miłość i pojednanie albo bitwa pod Lipskiem), 1816;
  • Die Prinzessin (Księżniczka), 1816;
  • Die selige Frau (Kobieta błogosławiona), 1816;
  • Jahrbuch deutscher Bühnenspiele, czasopismo, 1825-1866, online;
  • Deutscher Volkskalender, kalendarz, 1835-1870;
  • Erzählungen, Mährchen und Schwänke (Opowieści, bajki i baśnie), 1835;
  • Monatsschrift für Dramatik, Theater, Musik, czasopismo, 1846-1848;
  • Sophie Detzloff, komedia w 3 aktach, ok. 1850;
  • Der Kaiser und die Müllerin (Cesarz i młynarka), komedia w jednym akcie, 1850;
  • Herz und Ehre (Serce i honor), komedia w 5 aktach, 1851;
  • Berühmte Schriftsteller der Deutschen (Sławni pisarze niemieccy), 1854, online;
  • Verschiedene Wege (Różne drogi), komedia w 5 aktach, 1855;
  • Gedichte. In zwei Bänden. (Wiersze), 1860.

Literatura

Autor: Roman Penkała