Otto Brunner


Otto Brunner (ur. 21 kwietnia 1898 r. w Mödling koło Wiednia; zm. 12 czerwca 1982 r. w Hamburgu) - austriacki historyk i archiwista. Jego opublikowana w 1939 r. książka »Land und Herrschaft« zaliczana jest do najistotniejszych pism w mediewistyce.

Genealogia


Ojciec Heinrich Brunner (zm. 1900), sędzia okręgowy; matka Flora z domu Birringer, córka właściciela winnicy w Langenlois; - ożenił się 24 lutego 1927 r. z Stefanie Staudinger; miał dwie córki.

Życiorys


Brunner uczęszczał do szkoły ludowej w Langenlois, potem przez jeden semestr do gimnazjum w Wiedniu-Währing, po ślubie matki kontynuował naukę w latach 1909-1914 w gimnazjum w Jihlavie (niem. Iglau) i w latach 1914-1916 w Brnie (niem. Brünn). W 1915 r. zgłosił się jako ochotnik do wojska, ale został wcielony dopiero po ukończeniu gimnazjum i walczył na froncie włoskim, w okolicach rzeki Socza. Po zakończeniu wojny, opuścił w listopadzie 1918 r. wojsko jako porucznik i rozpoczął studiowanie historii i geografii w Instytucie Austriackich Badań Historycznych (niem. Institut für Österreichische Geschichtsforschung (IFÖG)) Uniwersytetu Wiedeńskiego. Oprócz historii sztuki studiował socjologię, nauki ekonomiczne, prawnicze i polityczne, kładąc przy tym nacisk na historię prawa niemieckiego. To przygotowanie interdyscyplinarne stało się podwaliną dla jego późniejszych studiów, w których połączył historyczne aspekty socjologiczne, ekonomiczne i konstytucyjne.

W 1922 r. został doktorem filozofii po obronie dysertacji »Österreich und die Walachei während des Türkenkrieges 1683–1699« (pol. Austria i Wołoszczyzna podczas wojny tureckiej w latach 1683-1699) u Oswalda Redlicha (1858-1944). W lipcu 1923 r. zdał egzamin kończący IFÖG, a tytuł pracy z nim związanej brzmiał »Studien zur Geschichte des Edelmetallbaues im Erzstift Salzburg« (pol. Studia do historii konstrukcji z metali szlachetnych w arcybiskupstwie Salzburga).

W październiku 1923 r. rozpoczął naukę archiwisty w archiwum dworskim i państwowym w Wiedniu. Po trzech latach został mianowany niższym archiwistą państwowym. W 1929 r. habilitował się w Wiedniu u Theodora Mayera (1883-1972) pracą pt. »Die Finanzen der Stadt Wien von den Anfängen bis ins 16. Jahrhundert« (pol. Finanse miasta Wiednia od początku do XVI wieku). W tej pracy udało mu się pierwszy raz sformułować historyczne kwestie zazębienia ekonomii i administracji. W 1929 r. został privatdozentem na Uniwersytecie Wiedeńskim, w lipcu 1931 r. profesorem nadzwyczajnym historii średniowiecznej w IFÖG. Otto Brunner prowadził wykłady i ćwiczenia dotyczące austriackiej historii konstytucji i administracji. W ćwiczeniach wprowadzał studentów w nauki pomocnicze historii takie jak źródłoznawstwo, genealogia, heraldyka i sfragistyka.

Otto Brunner domagał się stosowania języka pojęć adekwatnego do źródeł, ponieważ - według jego poglądu - nowoczesna terminologia mogła prowadzić ze swoimi konotacjami do nieporozumień w interpretacji średniowiecznych stosunków. Wyniki tych badań zawarł w 1939 r. w książce »Land und Herrschaft« (pol. Kraj i panowanie). Po śmierci swojego mentora i protektora, Hansa Hirscha (1878-1940), objął w 1940 r. kierowanie Instytutem. W tym samym roku został następcą Hirscha jako kierownik Südostdeutschen Forschungsgemeinschaft. W 1941 r. otrzymał nominację na profesora zwyczajnego historii średniowiecznej i nowożytnej. Jednocześnie został współpracownikiem Reichsinstitut für Geschichte des neuen Deutschland i rady Forschungsabteilung Judenfrage. Następnie otrzymał nagrodę Verdun-Preis za książkę »Land und Herrschaft«. Nagroda ta była przyznawana corocznie autorom najlepszych dzieł historycznych w Niemczech.

Od kwietnia 1942 do czerwca 1944 r. służył w wojsku i został przeniesiony do rezerwy jako kapitan. Powołanie to nie wpłynęło na jego produktywność naukową. W 1943 r. wstąpił do NSDAP. W 1945 r., za współpracę z nazistami, został zdegradowany do profesora nadzwyczajnego i przeniesiony w tymczasowy stan spoczynku.

Opublikowana w 1949 r. książka »Adeliges Landleben und europäischer Geist. Leben und Werk Wolf Helmhards von Hohberg 1612-1688« (pol. Szlacheckie życie kraju i europejski duch. Życie i praca Wolfa Helmharda von Hohberg 1612-1688) przyniosła mu szerokie uznanie i prowadziła w 1954 r. do powołania na uniwersytet w Hamburgu jako następcę Hermanna Aubina (1885-1969), gdzie pracował do emerytury w 1968 roku. W semestrze zimowym 1959/60 był rektorem uniwersytetu. Razem z Wernerem Conzem (1910-1986) założył Arbeitskreis für moderne Sozialgeschichte, od 1968 do 1979 r. był współwydawcą Vierteljahreshefte für Sozial- und Wirtschaftsgeschichte.

Dzieła (wybór)


  • Land und Herrschaft. Grundfragen der territorialen Verfassungsgeschichte Österreichs im Mittelalter. 1939.
  • Adeliges Landleben und europäischer Geist. Leben und Werk Wolf Helmhards von Hohberg 1612-1688. 1949.
  • Abendländisches Geschichtsdenken. 1954.
  • Neue Wege der Sozialgeschichte. Vorträge und Aufsätze. 1956.
  • Otto Brunner, Werner Conze, Reinhart Koselleck: Geschichtliche Grundbegriffe. Historisches Lexikon zur politisch-sozialen Sprache in Deutschland. 8 tomów, 1972–1997.
  • Sozialgeschichte Europas im Mittelalter. 1978.

Literatura


Linki