Christoph Cellarius


Christophorus Cellarius (ur. 22 listopada 1638 r. w Schmalkalden jako Christoph Martin Keller; zm. 4 czerwca 1707 r. w Halle (Saale)) - niemiecki profesor retoryki i historii na uniwersytecie w Halle. (wyznania ewangelickiego)

Christoph Cellarius
Christoph Cellarius.
Źródło: Wikimedia Commons

Genealogia


Ojciec Christoph (1599-1641), superintendent w Schmalkalden; matka Maria z domu Zehner (1605-79); - ożenił się w 1669 r. z Hedwig Eleonore z domu von Berg (zm. 1719); miał 3 synów i 4 córki.

Życiorys


Christoph Cellarius studiował języki klasyczne i semickie, historię, teologię i matematykę w Jenie (1656-59, 61-63, 66) i Gießen (1659-61). Jego nauczycielami byli m.in. Johann Andreas Bose (1626-1674), Johann Frischmuth (1619-1687) i Erhard Weigel (1625-1699). Po studiach był nauczycielem w Weißenfels (1667), rektorem w Weimarze (1673), Zeitz (1676) i w szkole katedralnej w Merseburgu (1688). W 1693 r. powołano go na uniwersytet w Halle jako profesora retoryki, a do 1703 r. był także profesorem historii. Opracował statut wydziału filozoficznego, od 1696 r. zarządzał biblioteką uniwersytecką i kierował od 1697 r. oprócz seminarium nauczycielskiego Seminarium Praeceptorum, założonego przez Augusta Hermanna Francke (1663-1727), również pierwszym seminarium filologicznym Collegium elegantioris litteraturae. Był 4 razy prorektorem uniwersytetu (1697-98).

Pisma, w których Christoph Cellarius zajmował się późnołacińskimi a mniej greckimi autorami i podręczniki do nauki języków orientalnych, napisane czystą łaciną, były często wydawane. Korzystali z nich przede wszystkim filolodzy. Poruszały one kwestie rzymskiej starożytności, antycznej i nowożytnej geografii, którą Cellarius wprowadził jako nowy przedmiot nauczania oraz historii. W historii ograniczył się do zasadniczych wydarzeń, historii Kościoła i literatury. Przede wszystkim wbrew sprzeciwom teologów przeforsował periodyzację historii powszechnej w starożytności (do Konstantyna), w średniowieczu (do zdobycia Konstantynopola) i w czasach nowożytnych. Koncepcję tę zawarł w książce Historia Universalis, którą spopularyzował jego uczeń Burkhard Gotthelf Struve (1671-1738). Jego Orthographia latina ex vetustis monumentis ... została do 1747 r. 7 razy wydana i była wsoko ceniona przez Johanna Matthiasa Gesnera (1691-1761).

Dzieła (wybór)


  • Curae posteriores de barbarismis et idiotismis. 1680.
  • Historia antiqua. 1685.
  • Geographia antiqua. 1686.
  • Geographia nova. 1687.
  • Historia medii aevi. 1688.
  • Histora nova. 1696
  • Orthographia latina ex vetustis monumentis, h. e. nummis, marmoribus tabulis … excerpta. 1700.
  • Notitia orbis antiqui. 2 tomy, 1701-06.

Literatura


  • Lotholz: „Cellarius, Christoph” w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 4, Duncker & Humblot, Leipzig 1876, s. 80 (online).
  • Joachim Leuschner: „Cellarius, Christoph” Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 3, Duncker & Humblot, Berlin 1957, ISBN 3-428-00184-2, s. 180 (online).