Hieronymus Kromayer

Hieronymus Kromayer (ur. 18 stycznia 1610 r. w Zeitz; zm. 3 czerwca 1670 r. w Lipsku) - niemiecki teolog luterański.

Genealogia ↑

Ojciec Hieronymus (1572-1613), konrektor w Schulpforta, od 1608 r. pastor w Zeitz, od 1612 superintendent w Plauen, autor pism historycznych; matka Maria Magdalena (1584-1645), córka Jacoba Lindnera, rektora w Schulpforta i Marii Magdaleny Selnecker; ojczym (od 1614) Erhard Lauterbach (1570-1649), superintendent w Zeitz; wuj ze strony ojca Johann Kromayer (1576-1643), kaznodzieja nadworny i generalny superintendent w Weimarze, organizator szkolnictwa w Księstwie Saksonii-Weimar; - ożenił się w Lipsku w 1646 r. z Anną Justiną z domu Schwendendörfer (1627-80); miał syna, który wcześnie zmarł.

Życiorys ↑

Kromayer pobierał lekcje u prywatnego nauczyciela, uczęszczał do szkoły przy kolegiacie w Zeitz, po czym studiował na uniwersytetach w Lipsku (od 1628) i Jenie (od 1630). Po powrocie do Lipska nabył w 1632 r. tytuł magistra i rozpoczął karierę akademicką na wydziale filozoficznym rodzimego uniwersytetu. W 1643 r. został tam profesorem historii, a w następnym roku elokwencji. Po uzyskaniu licencjata teologii w 1645 r. mianowano go profesorem nadzwyczajnym teologii. W 1657 r. przeszedł na wydział teologiczny jako czwarty profesor zwyczajny, w 1658 r. był drugim, w 1661 r. został pierwszym profesorem. Pełnił także kilka razy funkcję dziekana i w 1653 r. był rektorem uczelni.

Jego pisma ukazują go jako reprezentanta saksońskiej ortodoksji w sporze z teologami uniwersytetu Helmstedt. Na tle synkretycznego sporu z Georgiem Calixtem (1586-1656) i jego szkołą zwracają uwagę jego wykłady, dysputy i publikacje. Opracował w nich różnice nie do przezwyciężenia między luteranizmem, jako jedyną prawdziwą religią a katolicyzmem, kalwinizmem, jak również innymi grupami, do których zaliczał zwolenników np. Valentina Weigla (1533-1588), kościołów wschodnich i judaizm. Początkiem 1655 r. brał udział razem z Johannem Hülsemannem (1602-1661) i Danielem Heinrici (1615-1666) przy zredagowaniu pisma »Consensus repetitus fidei vere Lutheranae«, które 14 marca podpisali inni teologowie saksońscy. Do właściwej luterańsko-ortodoksyjnej polemiki z ewangelikami-reformowanymi wkroczył pismem »Loci antisyncretistici, …« (1668). Jego prace z zakresu egzegezy dotyczyły Apokalipsy św. Jana (»Johannesapokalypse«, 1662) i Listów do Galacjan(»Galerterbrief«, 1670).

Dzieła (wybór) ↑

  • Decas disputationes de ecclesia Romana. 1662.
  • Johannesapokalypse. 1662.
  • Teologia positiva-polemica, in qua controversiae Lutheranum cum Pontificiis, Calvinianis, Remonstrantibus … .1666.
  • Loci antisyncretistici…. 1668.
  • Polymathia teologica vel adparatus ex philolocis …. 1669.
  • Galerterbrief. 1670.

Literatura ↑

  • Gotthard Lechler: Kromayer, Hieronymus. W: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 17, Duncker & Humblot, Leipzig 1883, s. 180.
  • Günther Wartenberg: Kromayer, Hieronymus. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 13, Duncker & Humblot, Berlin 1982, ISBN 3-428-00194-X, s. 74.
  • Theodor Mahlmann: Kromayer, Hieronymus. W: Biographisch-Bibliographisches Kirchenlexikon (BBKL). Tom 4, Bautz, Herzberg 1992, ISBN 3-88309-038-7, s. 679-680.
  • Kromayer, Hieronymus. W: Johann Heinrich Zedler: Grosses vollständiges Universal-Lexicon Aller Wissenschafften und Künste. Tom 15, Leipzig 1737, s. 1959-1962.

Linki ↑

Autor: Roman Penkała