Otto Falckenberg

Otto Falckenberg (ur. 5 października 1873 w Koblencji; zm. 25 grudnia 1947 w Monachium) – niemiecki reżyser, dyrektor teatru i pisarz. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia

• Ojciec: Otto, handlarz muzykaliami;
• Matka: Auguste Nedelmann pochodziła z kupieckiej rodziny z Essen;
• Ożenił się: 1) w 1903 z Wandą Kick, 2) w 1920 z aktorką Sybille Binder (1898-1962), 3) w Lipsku w 1924 z Gerdą Mädler;
• Dzieci syn i córka z pierwszego małżeństwa oraz syn i córka z trzeciego małżeństwa.

Życiorys

Od 1891 Otto Falckenberg uczył się handlu muzykaliami w firmie ojca. W roku 1894 rozpoczął studiowanie filozofii, historii literatury i sztuki na uniwersytecie w Berlinie. Od 1896 studia kontynuował w Monachium, których jednak nie ukończył. W Monachium, w którym mieszkał do końca życia, zaprzyjaźnił się z Arturem Kutscherem (1878–1960).

W tym czasie napisał kilka sztuk teatralnych, wśród nich dramat Erlösung, który wystawiony został w 1899 przez Akademisch-dramatischer Verein w monachijskim teatrze Kammerspiele. W tym samym roku ukazał się jego tomik liryczny Morgenlieder – Gedichte. 15 marca 1900 założył razem z ok. 150 artystami, politykami i uczonymi, wśród których był prominentny pisarz Hermann Sudermann (1857–1928), związek „Goethe-Bund”, którego zadaniem była obrona wolności artystycznej i naukowej. W opublikowanej w 1900 książce Das Buch von der Lex Heinze, Ein Kulturdokument aus dem Anfange des zwanzigsten Jahrhunderts przedstawił liczne stanowiska znanych osobistości świata sztuki, literatury i nauki. W 1901 był współzałożycielem, autorem i reżyserem kabaretu literackiego „Elf Scharfrichter” oraz inscenizował też jako dramaturg i reżyser sztuki wystawiane przez Akademisch-dramatischer Verein. W 1903 został dramaturgiem i reżyserem w „Neuer Verein” i przeprowadził się do Emmering, gdzie napisał Dramaturgie Schillers (1908) i komedię Doktor Eisenbart (1907), która odniosła sukces w Mannheim w 1908.

W 1915 Otto Falckenberg został kierownikiem artystycznym i naczelnym dramaturgiem w monachijskim teatrze Kammerspiele, którego dyrektorem był w latach 1917–44. Trwale wpłynął na monachijskie życie teatralne. Wystawiał sztuki Augusta Strindberga (1849–1912), Williama Szekspira (1564–1616), jak również ekspresjonistów takich, jak Georg Kaiser (1878–1945), Ernst Barlach (1870–1938) i Bertolt Brecht (1898–1956). Otto Falckenberg znany stał się także jako odkrywca wielu aktorów, którzy rozpoczynali u niego pracę lub dzięki niemu uzyskali swój indywidualny charakter (np. Käthe Gold (1907–1997)).

Z powodu nacjonalistycznej przeszłości w okresie reżimu hitlerowskiego zakazano Otto Falckenbergowi po II wojnie światowej prowadzenie działalności zawodowej. Pomimo przeprowadzonej 30 maja 1947 denacyfikacji, okupacyjne władze amerykańskie nie pozwoliły mu na ponowne kierowanie teatrem. Ostatecznie Otto Falckenberg udzielał prywatnie lekcji aktorstwa.

Dzieła (wybór)

• Morgenlieder : Gedichte, 1899.
• Der Sieger : ein dramatisches Gedicht, 1901.
• Doktor Eisenbart, 1907 (komedia w 4 aktach).
• Die Fahrt ins Wunderbare : Märchen deutscher Dichter, 1911.
• Ein deutsches Weihnachtsspiel, 1911.

Literatura

• Wolfgang Petzet: „Falckenberg, Otto” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 5, Duncker & Humblot, Berlin 1961, ISBN 3-428-00186-9, s. 4 f. (online).