Kurt Sethe

Kurt Heinrich Sethe (ur. 30 czerwca 1869 r. w Berlinie; zm. 6 lipca 1934 r. w Berlinie) - niemiecki egiptolog i wybitny przedstawiciel berlińskiej szkoły egiptologii.

Genealogia ↑

Pochodził z pruskiej rodziny prawniczej; ojciec Heinrich, radca sądu rejonowego; matka Gertrud N. N.; - ożenił się z N. N. (zm. przed 1929 r.); miał syna i córkę.

Życiorys ↑

Kurt Sethe studiował prawoznawstwo, a potem filologię klasyczną i języki semickie oraz egiptologię na uniwersytetach w Tybindze i Berlinie. W 1892 r. doktoryzował się u Adolfa Ermana (1854-1937) dysertacją filologiczną »De Aleph prosthetico in lingua aegyptiaca verbi formis praeposito«. W 1895 r. habilitował się. Został powołany na uniwersytet w Getyndze, gdzie od 1900 r. był profesorem nadzwyczajnym, a w latach 1907-1923 profesorem zwyczajnym. W 1923 r. przeniósł się z Getyngi do Berlina jako następca Ermana.

Sethe był członkiem wielu towarzystw badawczych i Akademii Nauk m.in. od 1919 r. członkiem korespondencyjnym Bawarskiej Akademii Nauk w Monachium (niem. Bayerische Akademie der Wissenschaften) i od 1920 r. członkiem korespondencyjnym Pruskiej Akademii Nauk w Berlinie (niem. Preußische Akademie der Wissenschaften), której członkiem zwyczajnym został w 1930 roku.

Pracą doktorską rozpoczął serię pism związanych z filologią egipską. Na podstawie obfitości przykładów napisał swoje sztandarowe dzieło »Das Aegyptische Verbum im Altaegyptischen, Neuaegyptischen und Koptischen« (3 tomy, 1899-1902), które zawierało podstawowe badanie głównych elementów języka egipskiego. W rozprawie »Der Nominalsatz im Ägyptischen und Koptischen« (1916) stworzył pierwszą godną zaufania bazę do zrozumienia najtrudniejszej części składni egipskiej. Dzięki swoim pracom filologicznym miał znaczący udział w opracowywanym przez Adolfa Ermana i Hermanna Grapowa (1885-1967) słowniku egipskim »Wörterbuch der ägyptischen Sprache« (7 tomów, 1925-1963).

Sethe dwukrotnie podróżował do Egiptu (1904/05 i 1925). Z pierwszego pobytu przywiózł odpisy tekstów z tebańskich grobowców i świątyń, które stanowiły bazę do oceny całości materiału do słownika egipskiego. Wynikiem drugiej ekspedycji, odbytej razem z Heinrichem Schäferem (1868-1957) i Ludwigiem Borchardtem (1863-1938), była rozprawa »Die Ächtung feindlicher Fürsten, Völker und Dinge auf altägypt. Tongefäßscherben des mittleren Reiches« (1926).

Obok Ermana był najwybitniejszym uczonym XX w. w zakresie filologii egipskiej, porównywalny tylko z Heinrichem Brugschem (1827-1894) i Jean-François Champollionem (1790-1832). Jednak ważne są także jego prace związane z egipską historią, geografią, religią matematyką i chronologią. Jego ogromna wiedza fachowa bazująca na odkryciach i badaniach obejmuje okres od wczesnodynastycznej do koptyjskiej epoki.

Dzieła (wybór) ↑

  • Das Aegyptische Verbum im Altaegyptischen, Neuaegyptischen und Koptischen. 3 tomy, 1899-1902.
  • Urkunden des Alten Reichs. 4 części, 1903-1933.
  • Urkunden der 18. Dynastie. 16 części w 4 tomach, 1906-1909.
  • Die Altaegyptischen Pyramidentexte. 4 tomy, 1908-1922.
  • Demotische Urkunden zum ägyptischen Bürgschaftsrechte vorzüglich der Ptolemäerzeit. 1920.
  • Übersetzung und Kommentar zu den Altägyptischen Pyramidentexten. 6 tomów, 1935–1962, z Wolja Erichsenem.

Literatura ↑

  • Alfred Grimm: Sethe, Kurt. W: Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 24, Duncker & Humblot, Berlin 2010, ISBN 978-3-428-11205-0, s. 274-276.

Linki ↑

Autor: Roman Penkała