August Ludwig Hülsen


August Ludwig Hülsen (pseudonim Hegekern; ur. 3 maja 1765 w Aken; zm. 24 września 1809 w Stechow) – niemiecki teolog, filolog klasyczny, filozof w dobie wczesnego romantyzmu i pedagog. (wyznanie ewangelickie)

Genealogia


Ojciec Paul Gottfried (1719–83), pastor w Aken, od 1768 w Premnitz, syn Chrstiana Konrada, rektora w Köthen i pastora w Gr.-Badegast i Anny Elisabeth Stübner; matka Johanna Dorothea (1731–87), córka nadwornego rzeźbiarza Chrstiana Konrada Stutza w Zerbst i Eleonore Elisabeth Fette; – ożenił się 1) w Nennhausen w 1799 z Leopoldine Christiane Dorothea (zm. 1800), córką Friedricha von Poserna, pana na Thierbach, wdową po pastorze Kriele w Lentzke, 2) w 1806 z Christine Friederike von Wiebel (zm. 1808), 3) w 1809 z Wilhelmine, córką pastora Heinricha Thormählena w Siebeneichen i Johanne Sophie Hoffmeister; kuzyn pierwszej żony Friedrich de la Motte Fouqué; miał dzieci z drugiego małżeństwa; prawnuk Christian Hülsen, filolog klasyczny, archeolog i epigrafik.

Życiorys


August Ludwig Hülsen studiował w Halle teologię i u Friedricha Augusta Wolfa filozofię, po czym był nauczycielem Friedricha de la Motte Fouqué w Görtzke koło Ziesar. Odrzucił przyjęcie posady pastora, ponieważ w swojej postawie religijnej coraz bardziej odbiegał od kościelnej nauki.

W 1794 r. studiował filozofię Kanta u Carla Leonharda Reinholda w Kilonii. W lecie 1795 r. był uczniem Johanna Gottlieba Fichtego w Jenie i został członkiem Gesellschaft der freien Männer. W latach 1796–98 przebywał razem z przyjacielem Johannem Erichem von Bergerem w Szwajcarii, gdzie odwiedzili Johanna Heinricha Pestalozziego i Philippa von Fellenberga. W marcu 1798 r. wrócił ponownie do towarzystwa literackiego w Jenie, a późnie przeniósł się w strony rodzinne, gdzie pracował jako nauczyciel u krewnych i przyjaciół. Fouqué dał mu do dyspozycji dom w Lentzke, gdzie Hülsen zaczął organizować instytucję wychowawczą. Po śmieci żony w 1800 r. załamał się psychicznie. Berger i inni przyjaciele zapewnili mu mały majątek w Wagersrott.

W esejach filozoficznych prześledzić można jego przejście od filozofii Fichtego do filozofii romantyzmu. Dla romantyków August Ludwig Hülsen był ucieleśnieniem odnowionej przez Fichtego filozofii, która rozwinęła się dalej u Friedricha Wilhelma Josepha von Schellinga w kierunku panteistycznym, a u Novalisa w mistycznym. Jako filozof reprezentuje pewną formę idealizmu, która przez krytykę Kanta zbliżyła go do Fichtego. W jego pismach można odnaleźć tendencje anarchistyczne. Później zajmował się teorią magnetyzmu.

Dzieła (wybór)


  • Prüfung der von der Akademie der Wissenschaften zu Berlin aufgestellten Preisfrage: Was hat die Metaphysik seit Leibnitz und Wolf für Progressen gemacht?, 1796.

Literatura


  • Wilhelm Flitner: August Ludwig Hülsen und der Bund der freien Männer. Naumburg (Saale) 1913.
  • Carl von Prantl: „Hülsen, August Ludwig” w Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Tom 13, Duncker & Humblot, Leipzig 1881, s. 333.
  • Wilhelm Flitner: „Hülsen, August Ludwig” w Neue Deutsche Biographie (NDB). Tom 9, Duncker & Humblot, Berlin 1972, ISBN 3-428-00190-7, s. 734–736.